Vitaal en Sociaal Breda betekent kwaliteit van werken en leven en een thuis voor iedereen. We willen een Bredase samenleving waar iedereen naar vermogen meedoet. Over het algemeen is de kwaliteit van de zorg aan de Bredanaars goed. En de uitstroom uit de bijstand is uiteindelijk in de tweede helft van dit jaar op het niveau dat we in de begroting hebben afgesproken.

De financiële beheersbaarheid is echter nog onvoldoende. Net als bijna alle andere gemeenten, staan de budgetten onder zware druk. Met name het budget voor jeugd laat grote overschrijdingen zien en hebben de maatregelen nog onvoldoende effect. Bij de begroting was een tekort, exclusief maatregelen, van € 10,95 miljoen voorzien voor het programma Vitaal en Sociaal Breda. De verwachting is dat dit oploopt met € 1,25 miljoen naar een tekort van € 12,2 miljoen over heel 2018.

In de zomermaanden zijn alle zeilen bijgezet om deze overschrijdingen te analyseren en maatregelen te formuleren gericht op het wegwerken van alle structurele tekorten in het sociaal domein per 1 januari 2021. De financiële effecten hiervan zullen niet zozeer in 2018, maar in 2019 en verder zichtbaar worden.

Het voorziene tekort op het thema Opgroeien voor 2018 bedraagt € 5,3 miljoen. Deze overschrijding is bijna geheel toe te schrijven aan de extra inzet van specialistische jeugdhulp, met name ambulante specialistische jeugdhulp. Er is sprake van een groeiend aantal cliënten en intensievere jeugdhulptrajecten. Naast extra uitgaven voor specialistische jeugdhulp zijn er niet begrote kosten gemaakt voor de inzet van ziekenhuis CJG’ers en het programma voorzorg & prezorg dat jonge kwetsbare aanstaande moeders begeleidt.

In de begroting 2019 wordt zichtbaar welke maatregelen in gang zijn gezet om de uitgaven voor ambulante specialistische jeugdhulp te beheersen. Die maatregelen hebben betrekking op het beter organiseren van de toegang tot deze hulp (het Centrum voor Jeugd en Gezin bijvoorbeeld). We gaan het Centrum voor Jeugd en Gezin anders organiseren om meer grip te krijgen op het beschikkingsproces en regie te voeren op jeugdhulptrajecten; we nemen het volledige aanbod van ambulante specialistische jeugdhulp kritisch onder de loep en werken aan het aanscherpen van administratieve processen waardoor we de kosten beter kunnen beheersen.

De uitgaven voor specialistische jeugdhulp voor acht gemeenten uit de regio West-Brabant Oost verlopen via de gemeente Breda omdat Breda deze hulp namens die gemeenten inkoopt en afrekent. De regiogemeenten hadden voor 2018 gezamenlijk € 21,5 miljoen aan uitgaven begroot, maar dat wordt waarschijnlijk € 32,7 miljoen. Dit is een verschil van € 11,2 miljoen, maar heeft een budgetneutraal effect voor de begroting van Breda omdat deze extra uitgaven worden doorbelast aan de regiogemeenten.

Er zijn geen ontwikkelingen ten aanzien van de risico's te melden.

We hebben in 2018 forse stappen gezet in de doorontwikkeling van de integraal werkende wijkteams, de synergie tussen de deelnemers van het netwerk ZorgVoorElkaarBreda en de transformatie van de zorg en de ondersteuning die we leveren. We blijven keihard werken aan onze ambitie om iedereen  de zorg en ondersteuning te geven die nodig is. We hebben de ervaringen van de eerste jaren waarin we onze nieuwe taken vormgaven gebruikt om gerichte verbeteringen door te voeren bij onze zorgaanbieders, zowel inhoudelijk als financieel. Toch lukt het ons in 2018 nog niet om onze taken uit te voeren binnen de budgetten die het Rijk ter beschikking stelt. Onder meer omdat de totale doelgroep die we bedienen op de lange termijn groeit en daarnaast qua problematiek complexer wordt. Met de inzichten die we in 2018 hebben opgedaan zijn we in staat in de begroting een verantwoord fors beheersmaatregelenpakket te presenteren waarmee we toch een sluitende begroting kunnen presenteren. Verder hebben we in 2018 invulling gegeven aan het jaarlijkse cliënt ervaringsonderzoek en hebben we diverse verbeteringen doorgevoerd naar aanleiding van de aanbevelingen van het rekenkameronderzoek Wmo.

Thematafel
De thematafel ZorgvoorelkaarBreda heeft in het najaar haar nieuwe uitvoeringsplan 2019-2020 vormgegeven. Met dit plan wordt uitvoering gegeven aan de ambities uit het bestuursakkoord 'Lef en liefde'. Ambities op het gebied van o.a. dementie, mantelzorgondersteuning, respijtzorg, toegankelijkheid, vrijwilligersondersteuning en preventie van problematische schulden spelen een belangrijke rol in dit plan. Ook wordt inzichtelijk gemaakt welke escalerende kosten voor maatwerkvoorzieningen vermeden kunnen worden met dit uitvoeringsplan.

Er zijn geen ontwikkelingen ten aanzien van de risico's te melden.

We willen dat iedereen die dat nodig heeft beschermd en veilig kan wonen en de juiste begeleiding en ondersteuning krijgt, gericht op persoonlijk en maatschappelijk herstel. We richten ons op mensen die zich door aanleg of omstandigheden minder goed zelf kunnen redden: slachtoffers van huiselijk geweld, dak- en thuislozen, cliënten voor beschermde woonvormen, in Breda en in de regio West-Brabant. Onze aanpak werkt. Breda geeft thuis. Ondanks de groei van de doelgroep is er voldoende aanbod Beschermd Wonen in Breda en regio. Ook onze taak om regiogemeenten voor te bereiden op de tijd die gaat komen waarin wij niet langer een formele regionale verantwoordelijkheid hebben pakken we goed op.

Beschermd Wonen
We zien dat de doelgroep van beschermd wonen sterk is gegroeid. We verwachten dit jaar af te sluiten met een tekort op (regionaal) Beschermd Wonen van ongeveer € 2,7 miljoen. Bij de eerste bestuursrapportage was hier reeds een tekort van € 1,5 miljoen aangekondigd. De oorzaken van het tekort zijn gelegen in de stijgende instroom (als gevolg van met name de ambulantisering van de klinische en de forensische GGZ en de groei van het aantal mensen met een licht verstandelijke handicap) en een sterk achterblijvende uitstroom (zowel richting ambulante ondersteuning als richting Wet Langdurige Zorg). In de begroting 2019 zal een aantal maatregelen gepresenteerd worden waarmee we de budgetoverschrijdingen op Beschermd Wonen een halt toe roepen. Daarnaast hebben we in 2018 fors ingezet op een lobby richting het Rijk vanwege de groei van onze doelgroep beschermd wonen. In de septembercirculaire heeft het Rijk aangekondigd om inderdaad de rijksbijdrage structureel op te hogen met een bedrag van ruim acht ton.

Doorstroomvoorziening dak- en thuislozen (DSV)
De opvang van dak- en thuislozen in de DSV loopt conform doelstelling in de begroting. Tegelijkertijd zien we dat de huidige locatie steeds minder voldoet aan de eisen die wij stellen op basis van het vigerende beleid op huisvesting en begeleiding. Dit vraagstuk kan niet los worden gezien van het beleidsthema “doordecentralisatie maatschappelijke opvang in de regio”. We onderzoeken – met partners van de thematafel Regio Breda vangt op en de regio – op welke wijze we hierin een volgende stap kunnen zetten.   

Er zijn geen ontwikkelingen ten aanzien van de risico's te melden.

Wet BUIG
In het eerste half jaar is een voorzichtige daling van het klantenbestand ingezet. Deze trend heeft zich in het derde kwartaal aanzienlijk verstevigd en zal ook in het vierde kwartaal doorlopen. Op basis van deze trend is de verwachting dat we het resultaat om het klantenbestand met 500 te laten dalen over het jaar 2018 gaan halen.

Helaas heeft het iets langer geduurd voordat de daling echt heeft ingezet, waardoor we niet over het volledige jaar de financiële voordelen hebben kunnen inboeken. De reden hiervoor ligt in de extra tijd die nodig was om de maatregelen van papier om te zetten in concrete acties en het inregelen van de benodigde werkprocessen en capaciteit. De verwachting was dat dit per januari in orde was, maar heeft helaas tot april geduurd. Door stevige sturing en monitoring hebben we een groot gedeelte van deze vertraging in de planning nog dit jaar ingelopen. Desondanks verwachten we niet dat het tekort BUIG zoals opgenomen in begroting 2018 wordt overschreden. Het budget BUIG dat Breda ontvangt van het Rijk is echter wel nog steeds structureel te laag om alle bijstandsuitkeringen te kunnen betalen. Dit betekent dat naast de het begrote tekort van € 3,25 miljoen naar verwachting ook de volledige positieve bijstelling van het Rijksbudget BUIG 2018 met € 1,4 miljoen van afgelopen april benodigd is. Afgelopen 1 oktober is het definitieve budget BUIG 2018 vastgesteld. Voor Breda een positieve bijstelling van € 2 miljoen. Dit vooral als gevolg  van de verwerking van Statushouders in de bijstandsraming zodat de verhoogd asielinstroom al in het uitvoeringsjaar in het macrobudget wordt verwerkt. Naast de hierboven genoemde bedragen is van deze bijstelling van € 2 miljoen,  een bedrag van € 1 miljoen benodigd om onderaan de streep op € 0 uit te komen. Dit in tegenstelling tot hetgeen in de eerste bestuursrapportage is gemeld. In begroting 2019 is een maatregelenpakket opgenomen dat zorgt voor een afname van het tekort in de begroting 2019

Woonlastenfonds
De betrokken partijen lijken andere manieren te hebben om aan financiering te komen wat het fonds overbodig maakt. Hier hebben we ook op gestuurd. Van het woonlastenfonds (€ 0,4 miljoen) is hierdoor naar verwachting in 2018 slechts € 0,03 miljoen benodigd.

Sociale werkvoorziening
Het beschikbare SW-macrobudget is te laag om de totale kosten, inclusief de SW-loonkosten, te dekken. Er is daardoor sprake van een structureel tekort in de SW. Bij de begroting 2018 is met een tekort van € 3,5 miljoen rekening gehouden. Door een forse positieve bijstelling in de meicirculaire en de genoemde betere omzet zal het tekort € 1 miljoen positief gunstiger zijn en uitkomen op € 2,5 miljoen.

Er zijn geen ontwikkelingen ten aanzien van de risico's te melden.

In 2018 vond de Champions Trophy 2018 in Breda plaats. Op dit moment vindt de financiële afwikkeling van het evenement plaats met leveranciers en partners. De raad kan de verantwoording in januari 2019 verwachten. Verder wordt momenteel onderzoek verricht naar de economische en maatschappelijke spin-off. Daarnaast is de mediawaarde – van alle verkregen publiciteit in Nederland - in kaart gebracht en worden de eigen interne ervaringen opgehaald en geëvalueerd.

Er zijn geen ontwikkelingen ten aanzien van de risico's te melden.

Wijken
De Wijkplatforms zitten in de beginfase en zijn volop in ontwikkeling. Het aantal initiatieven zal zeker nog toenemen en daarmee ook de vraag naar subsidie. Bovendien is de hoogte van de benodigde subsidie afhankelijk van de aard van de ingediende initiatieven en kan ook daarom per jaar verschillen. Voor de Wijkcentra geldt dat subsidiëring afhankelijk is van de noodzakelijke ondersteuning van de besturen van de Wijkcentra. Daarnaast is er minder geld uitgegeven aan Wijkimpulsen. Processen om te komen tot initiatieven kosten tijd. Door te werken aan community building in Heuvel en Muizenberg-Kesteren stijgen het aantal initiatieven op het gebied van leefbaarheid en participatie. In de wijken Doornbos-Linie en Fellenoord werken we van vroegsignalering naar een vroege aanpak. Leefbaarheids- en participatie initiatieven maken hier onderdeel van uit. Naar verwachting, gelet op de plannen die er liggen en bekend zijn, wordt geld overgehouden. Subsidiëring is afhankelijk van initiatieven in wijken en dorpen, hierdoor wordt een totaal voordeel verwacht van € 0,45 miljoen.

De ambitie op het gebied van publieke innovatie is in het bestuursakkoord verlaagd. Desalniettemin kunnen Breda Begroot en Buurtrechten uitgevoerd worden met het beschikbare budget van 2019.

Er zijn geen ontwikkelingen ten aanzien van de risico's te melden.